28 juni 2025 – Vandaag werd in Leiden de tweede editie van de “Dag van Rome” gevierd, in het Italiaans “Giornata dedicata a Roma”: een dag gewijd aan de geschiedenis van Rome en Italië, met lezingen, tentoonstellingen met rondleidingen en filmvertoningen. De dag was bedoeld om na te denken over de vele manieren waarop Rome door de eeuwen heen is gevierd, bestudeerd en beleefd en zo de Europese cultuur heeft gevormd.
Het evenement – georganiseerd door het Koninklijk Nederlands Instituut Rome (KNIR), het Nederlandse tijdschrift Roma Aeterna en de vereniging van Nederlandse academici Werkgroep Italië Studies (WIS) – vond plaats in het prestigieuze Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, een van de belangrijkste archeologische musea van Europa, met belangrijke collecties uit het oude Egypte, Griekenland en Rome. De “Dag van Rome” werd ’s ochtends geopend met een toespraak van museumdirecteur Wim Weijland en werd ’s middags afgesloten met een slotwoord van de ambassadeur van Italië in Nederland, Augusto Massari. In zijn toespraak herinnerde ambassadeur Massari eraan dat “Rome, samen met Athene en Jeruzalem, een van de drie steden is die de Europese identiteit hebben gevormd en ons het recht en de wet hebben nagelaten”.
Na de eerste editie vorig jaar, georganiseerd in het Allard Pierson Museum in Amsterdam, was de editie 2025 van de “Dag van Rome” een belangrijke gelegenheid om de Eeuwige Stad in al haar facetten door de eeuwen heen te vieren met een rijk programma van seminars en interactieve evenementen. De thema’s varieerden van pelgrimages tot kunst, van migratie tot feestcultuur en historisch onderzoek naar Rome en Italië. Bijzondere waardering oogstten de lezingen over: “Een eeuw en een half onderzoek naar Italië in Nederland” door prof. Harald Hendrix, docent aan de Universiteit van Utrecht en vooraanstaand expert op het gebied van Italië-studies in Nederland; “Het eerste jubileum aan het einde van de middeleeuwen” door archeologe Annemarieke Willemsen; “Anekdotes uit het gedigitaliseerde archief van de Nederlandse ambassade in Rome” door historicus Asker Pelgrom.
Tijdens de verschillende seminars werd erkend dat Rome, met de komst van het christendom, een bron van culturele originaliteit was die zich verspreidde over alle gebieden onder zijn jurisdictie: het liet het Romeinse recht, het openbaar bestuur, de architectuur en de Latijnse taal na, die een grote invloed hadden op de Europese naties. “Dat Europa”, benadrukte ambassadeur Augusto Massari, “was eenheid in verscheidenheid. Het is geen toeval dat de Europese Unie nog steeds ‘eenheid in verscheidenheid’ als een van haar motto’s heeft. Wij Europeanen van vandaag moeten dus een beslissing nemen: wat willen we met deze erfenis doen?”.
Het KNIR is een van de vijf Nederlandse wetenschappelijke instituten in het buitenland, opgericht in 1904 als ontmoetingsplaats voor Nederlandse en internationale onderzoekers en studenten. In Italië zijn er twee instituten: in Rome en Florence.
Het WIS werd in 1985 opgericht als een vereniging van academici in Nederland en Vlaanderen die zich bezighouden met de studie van Italië. Uit deze ervaring is “Incontri – Rivista di studi italo-nederlandesi” ontstaan, opgericht door prof. Hendrix, dat dit jaar zijn veertigjarig bestaan viert.
